Nhằm đánh giá hiệu quả, đo lường kết quả từ bệnh nhân bị viêm khớp gối được tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) so với được tiêm giả dược và sử dụng các phương pháp điều trị nội khớp khác.
Thiết kế
PubMed, Cochrane Library, Scopus, Embase, Web of Science, cũng như tài liệu ngoài khác đã được tìm kiếm vào ngày 17 tháng 1 năm 2020. Các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCT) nhằm so sánh việc tiêm PRP với giả dược hoặc các phương pháp điều trị bằng đường tiêm khác trên người. Sai số được đánh giá theo hướng dẫn của Cochrane; chất lượng bằng chứng được phân loại theo hướng dẫn GRADE.
Kết quả
34 RCT, bao gồm 1403 khớp gối trong nhóm được tiêm PRP và 1426 trong nhóm đối chứng đã được chọn. Chỉ số WOMAC (Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index) đã thể hiện sự ủng hộ đối với PRP, cùng sự khác biệt có ý nghĩa thống kê và ý nghĩa lâm sàng so với giả dược sau 12 tháng theo dõi ( P = 0,02) và so với HA (axit hyaluronic) sau 6 tháng ( P < 0,001) ), theo dõi 12 tháng ( P < 0,001). Có sự khác biệt đáng kể về mặt lâm sàng ủng hộ PRP so với steroid đã được ghi nhận đối với đau VAS (Visual Analogue Scale) (P <0,001), đau KOOS (Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score) ( P < 0,001), chức năng trong các hoạt động hàng ngày (P= 0,001) và chất lượng cuộc sống ( P < 0,001) sau 6 tháng theo dõi. Tuy nhiên, tính ưu việt của PRP không đạt được sự khác biệt tối thiểu quan trọng về mặt lâm sàng đối với tất cả các kết quả và cũng như chất lượng bằng chứng thấp.
Kết luận
Tác dụng của huyết tương giàu tiểu cầu vượt xa tác dụng giả dược và tiêm PRP mang lại kết quả tốt hơn so với các phương pháp tiêm khác. Lợi ích này tăng theo thời gian, không đáng kể ở những lần theo dõi trước đó nhưng trở nên có ý nghĩa lâm sàng sau 6 đến 12 tháng. Tuy nhiên, mặc dù đáng kể, sự cải thiện của bệnh lý vẫn chỉ mới một phần và với mức độ bằng chứng thấp. Phát hiện này thúc đẩy nghiên cứu sâu hơn để xác định lợi ích, công thức và chỉ định tốt nhất cho việc tiêm PRP trong viêm khớp gối.
Sơ đồ PRISMA của quá trình thu thập nghiên cứu.Bảng phân tích tổng hợp cho các kết quả nghiên cứu khác nhau.
Lược dịch từ tổng quan của nghiên cứu: Filardo, Giuseppe et al. “PRP Injections for the Treatment of Knee Osteoarthritis: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials.” Cartilage vol. 13,1_suppl (2021): 364S-375S. doi:10.1177/1947603520931170
Các khớp gối khỏe mạnh sẽ cho phép bạn đi bộ, tập thể dục, nâng đồ vật, mở gói hàng và thậm chí làm việc với máy tính một cách dễ dàng. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi bạn phải vật lộn với chứng viêm khớp, nó ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống. Tình trạng này vô cùng phổ biến ở Hoa Kỳ, với hơn 23 triệu người trưởng thành bị hạn chế hoạt động liên quan đến đau khớp.
Rất may, các phương pháp điều trị hiệu quả, chẳng hạn như liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) đã mang lại hiệu quả bất ngờ. Phương pháp điều trị hạn chế xâm lấn này sử dụng máu của chính bệnh nhân để kích thích quá trình chữa lành và giảm đau.
Liệu pháp PRP có cơ chế hoạt động như thế nào?
Huyết tương là phần chất lỏng trong máu mang các tế bào tiểu cầu, hồng cầu và bạch cầu đi khắp cơ thể. Tiểu cầu trong máu tiết ra các yếu tố tăng trưởng giúp kích thích mô mới phát triển và thúc đẩy quá trình lành bệnh. Liệu pháp PRP giúp tăng tiểu cầu trong cục bộ, mang lại nhiều hiệu chữa bệnh cần thiết.
Khi thực hiện, liệu pháp PRP cung cấp khả năng:
Cải thiện chức năng khớp
giảm thiểu cơn đau
Làm chậm, hoặc thậm chí sửa chữa tổn thương sụn
Nhiều người đánh giá cao rằng liệu pháp PRP hoàn toàn tự nhiên và không cần phẫu thuật xâm lấn hay dùng thuốc. Liệu pháp PRP cũng có thể phục vụ như một phương pháp điều trị bổ sung. Ví dụ, bạn có thể sẽ ít cần dùng thuốc giảm đau hoặc vật lý trị liệu hơn sau khi đã điều trị bằng phương pháp này.
Điều gì xảy ra trong quá trình trị liệu PRP?
Trong quá trình điều trị PRP, nhân viên y tế sẽ rút một lượng nhỏ máu của bạn và đem đi ly tâm trong khoảng 15 phút. Quá trình này sẽ tách huyết tương giàu tiểu cầu ra khỏi các thành phần khác của máu, sau đó PRP sẽ được tiêm vào các khớp, cơ, gân hoặc dây chằng bị thương hoặc tổn thương.
Liệu pháp PRP được coi là an toàn và hầu hết mọi người có thể thực hiện các hoạt động thông thường của họ ngay lập tức, mặc dù chúng tôi có thể khuyên bạn nên nghỉ ngơi trong thời gian còn lại trong ngày. Sau khi quá trình điều trị của bạn hoàn tất, bác sĩ của bạn sẽ giúp xác định quá trình điều trị tốt nhất cho bạn trong tương lai.
Lược dịch từ: https://www.northlandosm.com/blog/the-science-behind-platelet-rich-plasma-therapy-prp#:~:text=Platelets%20in%20your%20blood%20secrete,Improve%20joint%20function
Tưởng tượng rằng bạn có khả năng rút ngắn thời gian hồi phục của cơ thể sau chấn thương gân mãn tính (bất kỳ tình trạng chấn thương gân nào gây đau và sưng) hoặc viêm sau phẫu thuật. Với việc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), điều đó hoàn toàn có thể. Phương pháp điều trị bằng PRP đã được nghiên cứu rộng rãi trong những năm gần đây và được các vận động viên nổi tiếng như tay golf nổi tiếng Tiger Woods và tay vợt Rafael Nadal sử dụng.
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là gì?
Michael Baria, giám đốc Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio cho biết: “Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là một loại thuốc tiêm có nguồn gốc từ máu của chính bệnh nhân và được xử lý để tăng nồng độ tiểu cầu. “Tiểu cầu chứa các protein thúc đẩy quá trình sửa chữa mô. Bằng cách tăng nồng độ tiểu cầu và tiêm chúng vào vị trí bị thương, PRP giúp cải thiện khả năng chữa lành và phục hồi vết thương.”
Máu của một người bao gồm các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Tiểu cầu được xem là chìa khóa trong quá trình đông máu, cũng như mang chất dinh dưỡng, kích thích tố và protein đi khắp cơ thể đến những nơi cần thiết. Máu người cũng rất giàu huyết tương, chiếm hơn một nửa thành phần máu. Huyết tương đóng vai trò mang các yếu tố quan trọng như nước, enzym và muối đi khắp cơ thể.
PRP là kết quả của quá trình điều trị từng bước, trong đó chuyên gia y tế lấy tiểu cầu từ máu của bệnh nhân và trực tiếp tiêm chúng vào vị trí mục tiêu để đẩy nhanh quá trình chữa bệnh.
Tiêm PRP là gì?
Huyết tương giàu tiểu cầu thường được tiêm trực tiếp. Những mũi tiêm này yêu cầu các bước sau:
Lấy máu. Kỹ thuật viên y tế lấy một lượng máu nhỏ từ cơ thể bệnh nhân (tương tự như khi hiến máu).
Ly tâm. Ống máu được đặt trong một máy ly tâm quay với tốc độ cao, giúp tách tiểu cầu khỏi các tế bào máu khác.
Xử lý. Máu sau đó được xử lý để thu thập các tiểu cầu và trộn chúng với chất chống đông máu để ngăn máu đông lại.
Tiêm. Huyết tương giàu tiểu cầu thu được sau đó được tiêm vào khu vực xung quanh mô bị thương của bệnh nhân.
Tiến sĩ Baria cho biết: “PRP là cách tốt nhất để cải thiện tình trạng đau và cứng khớp. “Sưng khớp lớn khó điều trị hơn.”
PRP hoạt động như thế nào?
Quá trình hoạt hóa tiểu cầu trong PRP cho phép giải phóng protein trong máu giúp bắt đầu sửa chữa mô bị thương và sụn, mạch máu và mô mềm bị tổn thương. Mặc dù cơ thể không thể tăng sản xuất tiểu cầu ở một khu vực tập trung, nhưng việc tiêm PRP vào một vị trí cụ thể có thể có số lượng tiểu cầu gấp 5 lần so với máu thông thường.
Tiến sĩ Baria giải thích: Bằng cách tăng nồng độ tiểu cầu và tiêm chúng vào vị trí bị thương, PRP cải thiện khả năng chữa lành và phục hồi nhanh chóng. Cho đến nay, các nghiên cứu đã chứng minh rằng PRP có thể bảo vệ sụn và gân khỏi sự thoái hóa thông thường trên cơ thể.
Ứng dụng PRP
Tiêm PRP được sử dụng cho nhiều chấn thương mãn tính xảy ra thường xuyên ở các vận động viên. Nghiên cứu cho thấy phương pháp điều trị này có thể hiệu quả trong việc chữa lành các chấn thương gân, chẳng hạn như viêm gân khuỷu tay và viêm gân achilles, cũng như chấn thương dây chằng và cơ. Nó cũng thường được sử dụng sau phẫu thuật để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Donnalyn Moeller, bác sĩ chuyên khoa tại Hệ thống Y tế Mount Carmel ở Ohio cho biết: “Ứng dụng PRP mà tôi sử dụng là dạng tiêm sau khi phẫu thuật, PRP được tiêm vào vị trí phẫu thuật sau khi đóng vết mổ ở cuối ca phẫu thuật.”
Tiến sĩ Baria cho biết: “Chúng tôi cũng đã tiến hành nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc tiêm PRP vào khớp giúp cải thiện quá trình chuyển hóa xương ở các khớp bị viêm.
Ngoài việc điều trị viêm khớp, các ứng dụng khác của tiêm PRP có thể bao gồm các quy trình thẩm mỹ như “vampire facial”, với mục tiêu làm cho làn da trông trẻ hơn. Kết quả có thể mất từ vài tuần đến vài tháng để xuất hiện và cần nhiều lần điều trị (ba lần trở lên) để đạt được hiệu quả thẩm mỹ. Để có kết quả ngay lập tức, một số bác sĩ da liễu thêm chất làm đầy (Filler) vào mũi tiêm PRP.
Theo một báo cáo từ Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ, PRP hiện đang còn được thử nghiệm như một phương pháp điều trị rụng tóc.
PRP có hiệu quả không?
Tiến sĩ Baria cho biết đối với bệnh thoái hóa khớp gối, có dữ liệu đặc biệt tốt chứng minh rằng PRP an toàn và hiệu quả tốt.
Tiến sĩ Baria cho biết: “Gần đây, chúng tôi đã hoàn thành một thử nghiệm so sánh ngẫu nhiên cho thấy rằng PRP không chỉ có thể giảm đau khớp gối mà bệnh nhân còn có thể tăng khả năng vận động của họ trong cả năm sau đó. Nếu bệnh nhân gặp vấn đề về khớp hoặc chấn thương không hồi phục, PRP có thể là một lựa chọn tốt.”
Ngoài ra, Moeller còn sử dụng PRP trong phẫu thuật vì tiểu cầu có thể giải phóng các yếu tố tăng trưởng giúp tăng tốc độ chữa lành và giảm viêm tại vị trí phẫu thuật. “Tôi sử dụng nó cho bệnh nhân ở mọi lứa tuổi vì ngay cả một lượng nhỏ nhất [PRP] đối với một người 80 tuổi cũng có thể giúp họ được hưởng lợi từ việc tăng khả năng chữa lành và giảm viêm nhiễm, nghĩa là ít khó chịu hơn và bệnh nhân vui vẻ hơn.”
Rủi ro tiềm ẩn và tác dụng phụ của liệu pháp PRP
Liệu pháp PRP đầy hứa hẹn về mặt thúc đẩy chữa bệnh, nhưng cần nghiên cứu thêm trước khi cộng đồng y tế có thể xác định chính xác hiệu quả của nó. Như đã nói, những rủi ro liên quan đến PRP, chẳng hạn như nhiễm trùng, tổn thương mô và tổn thương dây thần kinh, là rất hạn chế.
Moeller nói: “Tôi chưa gặp rủi ro cho bệnh nhân. “Tuy nhiên, tôi thấy một số bệnh nhân gặp khó khăn khi tiếp cận tĩnh mạch, điều này có thể gây khó khăn cho việc lấy một lượng máu đáng kể.” (Mỗi lần tiêm PRP cần khoảng 30 đến 60 cm3 máu trong lần rút đầu tiên.)
Các tác dụng phụ khác của PRP rất hiếm. Moeller cho biết thêm, vì bệnh nhân đang sử dụng máu của chính họ nên cơ thể rất khó từ chối điều trị hoặc phản ứng bất lợi.
Lược dịch từ: https://www.forbes.com/health/healthy-aging/platelet-rich-plasma/
Phoenix, AZ – Trung tâm chấn thương chỉnh hình và y học thể thao Full Circle giúp các bệnh nhân và vận động viên phục hồi nhanh hơn sau các chấn thương thể thao bằng các phương pháp điều trị tiên tiến mà không cần phẫu thuật. Trong suốt 24 năm qua, Courtney Kelm, nhà sáng lập trung tâm, đã khám phá ra rằng hầu hết bệnh nhân có thể lành bệnh mà không cần can thiệp phẫu thuật. Vì lý do này, cô ấy dành thời gian lắng nghe, xác định/chẩn đoán nguyên nhân gốc rễ của cơn đau và áp dụng kiến thức chuyên môn của mình để tạo ra các phương pháp điều trị phù hợp với từng cá nhân.
Tách huyết tương giàu tiểu cầu từ máu
Máu bao gồm huyết tương và ba thành phần rắn khác là tiểu cầu, bạch cầu và hồng cầu. Tiểu cầu làm đông máu và bài tiết các đặc tính chữa lành được gọi là các yếu tố tăng trưởng chịu trách nhiệm hàn kín và chữa lành vết thương, vết trầy xước hoặc vết rách. Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là một lựa chọn có rủi ro thấp, mang lại lợi ích cao bằng cách sử dụng các đặc tính chữa bệnh của cơ thể đối với khớp, cơ, dây chằng và gân bị tổn thương do chấn thương.
Nhiều bệnh nhân ở nhiều độ tuổi khác nhau lựa chọn PRP vì ít rủi ro và các tác dụng phụ tối thiểu.
Sau khi trao đổi và thảo luận về các mục tiêu trong quá trình tham khám, nhân viên y tế sẽ lấy 60-120cc máu từ bệnh nhân trước khi ly tâm để cô đặc tiểu cầu. Quá trình này mất 10-15 phút, trong thời gian đó bệnh nhân có thể thư giãn trên những tiện nghi thoải mái. Sau khi hoàn tất, nhà cung cấp gây tê vùng tiêm sản phẩm PRP. Sau đó, bệnh nhân có thể nghỉ ngơi thêm mười phút trước khi về ra về.
Việc cảm thấy đau trong 2-3 ngày và tối đa 7-14 ngày sau khi tiêm PRP là điều bình thường. Bác sĩ khuyên bệnh nhân nên nghỉ ngơi, lắng nghe cơ thể và ăn uống điều độ trong thời gian này để quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng. Bệnh nhân có thể tiếp tục tập luyện hoặc vận động nhẹ vào ngày thứ 10-14 và tập thể dục/thể thao bình thường trong 30 ngày và trung bình mất khoảng 6-12 tuần để liệu pháp này cho thấy hiệu quả.
Dữ liệu chứng minh rằng việc lặp lại các liệu trình PRP từ 2-3 lần sẽ cho hiệu quả hơn, nhưng các bác sĩ sẽ căn cứ vào từng trường hợp để điều chỉnh phương pháp điều trị. Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sẽ được cải thiện với 1-2 lần điều trị PRP cách nhau bốn tuần.
Lược dịch từ: https://www.digitaljournal.com/pr/news/platelet-rich-plasma-therapy-as-an-orthopedic-surgery-alternative-by-full-circle-orthopedics-in-phoenix-az
VTV.vn – Lần đầu tiên tại Việt Nam, những tiến bộ mới trong điều trị chấn thương thể thao đã được triển khai, giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và bảo toàn chức năng vận động.
Các bác sĩ hội chẩn về phương pháp mới trong điều trị chấn thương thể thao
Chấn thương hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng có thể gặp ở bất kỳ vận động viên nào. Trong đó, tỷ lệ chấn thương của người chơi thể thao không chuyên thường cao hơn so với nhóm vận động viên chuyên nghiệp. Nguyên nhân là nhóm đối tượng này không được luyện tập bài bản, không được đào tạo các kỹ năng phòng tránh chấn thương. Khi gặp phải chấn thương, nhóm không chuyên lại không được chăm sóc và điều trị kịp thời, đúng cách, dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm sau này.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là đơn vị tiên phong áp dụng các kỹ thuật mới như khâu nối, tái tạo dây chằng với robot dẫn đường, ứng dụng huyết tương giàu tiểu cầu, kỹ thuật 3D trong chẩn đoán và điều trị các chấn thương thể thao. Nhờ đó, bảo tồn khả năng vận động cho các vận động viên chuyên nghiệp lẫn không chuyên, giúp họ nhanh chóng quay trở lại sân đấu.
Phương pháp tiến bộ trong điều trị chấn thương dây chằng
Một trong những bệnh nhân vừa được điều trị bằng phương pháp mới này là anh Nguyễn Văn Quang (20 tuổi, Ninh Bình). Anh Quang gặp chấn thương đầu gối khi tập luyện trên sân bóng đá. Thấy gối sưng đau, đi lại khó khăn, lỏng gối phía chân trái, anh đến thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội và được kết luận đứt hoàn toàn dây chằng chéo trước. Ngay lập tức, các bác sĩ quyết định phẫu thuật tái tạo dây chằng cho anh với sự hỗ trợ của Robot.
Ca mổ tái tạo dây chằng của anh Quang là ca phẫu thuật đầu tiên trên thế giới áp dụng phương pháp định vị điểm bám dây chằng chéo bằng Robot Pheno Artis. Đây được coi là “con át chủ bài” trong phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước, được bác sĩ khoa Phẫu thuật khớp và Y học thể thao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh nghiên cứu và đưa vào ứng dụng. Nhờ khả năng dựng hình ảnh 3D ngay trong mổ, “siêu robot” này có thể giúp bác sĩ đặt dây chằng mới chính xác đến từng 0,1 mm, đảm bảo đến 100% tỷ lệ thành công của ca phẫu thuật, giúp người bệnh phục hồi tối đa khả năng vận động như trước khi gặp chấn thương.
Robot Artist Pheno với khả năng dựng hình ảnh 3D ngay trong mổ, tăng tỷ lệ thành công của ca phẫu thuật
Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Trung Dũng – Phụ trách chuyên môn khoa Phẫu thuật khớp và Y học thể thao BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết: “Kỹ thuật phẫu thuật tái tạo dây chằng với sự hỗ trợ của Robot đã khắc phục được điểm yếu của phẫu thuật tái tạo dây chằng truyền thống. Đó là tình trạng dây chằng mới đặt ra ngoài vị trí diện bám nguyên thủy của dây chằng chéo trước, không đảm bảo chức năng sinh lý tự nhiên về lực xoay và trượt của dây chằng. Kỹ thuật này được chuyên gia quốc tế đánh giá có nhiều điểm vượt trội hơn so với các nước khác trong khu vực và châu lục. Vì thế, chúng tôi hoàn toàn tự tin sẽ hóa giải được cơn ác mộng chấn thương cho các vận động viên”.
Song song đó, chiến lược phục hồi chức năng cùng lúc trước và sau phẫu thuật cũng được bác sĩ đặt ra. Nhờ vậy, bệnh nhân không cần thực hiện đặt dẫn lưu sau mổ. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và rút ngắn thời gian phục hồi, sớm trở lại vận động, tập luyện và thi đấu.
Anh Quang tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật
Đối với những chấn thương dây chằng chưa ở mức độ nghiêm trọng (dây chằng chéo trước bị đứt nhưng vẫn giữ được mạch máu nuôi), bác sĩ sẽ áp dụng kỹ thuật điều trị tiên tiến: nội soi nối bảo tồn dây chằng. Ưu điểm của phương pháp này là bảo tồn điểm bám, tạo ra sự tự tái tạo, tự lành trở lại của chính dây chằng bệnh nhân, không cần phải lấy gân để ghép. Kết quả là rút ngắn thời gian hồi phục, giúp người bệnh có thể đứng lên, đi lại nhẹ nhàng, hoạt động bình thường sau 2 tuần và quay lại chơi thể thao nhẹ nhàng chỉ sau 3 tháng.
Riêng với các trường hợp tổn thương dây chằng nghiêm trọng không thể phục hồi, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp thay dây chằng nhân tạo nhằm bảo toàn sức mạnh của khớp gối và cơ đùi cho bệnh nhân. Tin vui là trong tháng 5/2021, lần đầu tiên tại Việt Nam sẽ có dây chằng nhân tạo được hệ thống BVĐK Tâm Anh nhập khẩu độc quyền từ châu Âu. Bệnh nhân đứt dây chằng, đặc biệt là các cầu thủ chuyên nghiệp sẽ không cần ra nước ngoài điều trị, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Thực nghiệm y khoa 3D trong chấn thương xương khớp
Cùng với những chấn thương về dây chằng, các vận động viên còn bị ám ảnh bởi chấn thương liên quan đến xương, khớp. Có những tổn thương khó lòng được phát hiện bằng kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thông thường. Thay vào đó, cần tới những phương pháp chẩn đoán mới để đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Vừa qua, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã tiếp nhận một bệnh nhân mắc hội chứng xung đột xương trong khớp háng – một biến chứng do chấn thương ngã đập vùng hông và đùi phải. Trong suốt 8 năm, người bệnh đã đi thăm khám ở nhiều bệnh viện lớn. Thế nhưng, các bác sĩ đều không tìm ra chính xác bệnh do các kết quả chụp phim đều kết luận “Hình ảnh bình thường”. Chừng ấy năm, chị phải chịu đựng những cơn đau tăng dần, dùng thuốc giảm đau liên tục và mất dần vận động phía chân phải. Tìm đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị được các bác sĩ lý giải về giả thuyết “Hội chứng xung đột giữa các phần xương của khớp háng” bằng phương pháp thực nghiệm Y khoa 3D.
Hội chứng xung đột giữa các phần xương của khớp háng có thể gặp sau biến chứng từ một tai nạn hay một chấn thương trong quá trình chơi thể thao. Trước đây, các bác sĩ không thể chẩn đoán được bệnh nếu chỉ dựa vào chẩn đoán hình ảnh thông thường. Hiện nay tại BVĐK Tâm Anh, ứng dụng 3D trong chẩn đoán được các bác sĩ so sánh với “thực nghiệm điều tra” của ngành điều tra hình sự, từ đó giúp nhiều bệnh lý và chấn thương xương khớp được phát hiện và điều trị kịp thời, tránh được những biến chứng nghiêm trọng về sau.
Từ phim chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ của bệnh nhân, Giáo sư Trần Trung Dũng và êkíp dựng lên mô hình số hóa ba chiều khớp háng với mức độ chính xác 100%. Sau đó, tiến hành song song: mô phỏng chuyển động khớp háng thường ngày của bệnh nhân trên nền đồ họa máy tính cũng như mô hình in 3D bằng nhựa sinh học. Sau khi xác định được chính xác vị trí thương tổn, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật tạo hình lại khớp háng cho người bệnh bằng phương pháp nội soi. Chỉ 2 tiếng sau ca mổ, bệnh nhân đã có thể đi lại trên đôi chân mình mà không còn cảm thấy vướng víu hay đau đớn.
Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật nội soi cho bệnh nhân
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) trong trị liệu sinh học
Quá trình trị liệu sau phẫu thuật cũng là yếu tố quan trọng, góp phần quyết định thời gian phục hồi của bệnh nhân. Theo Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Hà Nam Anh – Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, một chiến lược điều trị chấn thương thể thao gồm nhiều phần: phục hồi cấu trúc giải phẫu, phục hồi chức năng sinh học, phục hồi kỹ năng thể thao. Trong đó, trị liệu sinh học được đánh giá là phương pháp tiên tiến bậc nhất bên cạnh điều trị phẫu thuật.
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là giải pháp trị liệu sinh học hàng đầu đáp ứng được yêu cầu trị liệu của các vận động viên. Nhờ tác dụng giảm viêm và đẩy nhanh quá trình tái tạo, giải pháp này giúp bệnh nhân nhanh chóng phục hồi khả năng vận động. Ở các trường hợp điều trị bằng các phương pháp điều trị nội khoa thông thường không cải thiện hoặc thời gian phục hồi mất nhiều thời gian, việc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vào vùng tổn thương sẽ đem đến những ưu điểm vượt trội. Một trong số đó là rút ngắn quá trình hồi phục mà không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào như trường hợp chấn thương dây chằng đứt không hoàn toàn, hay các trường hợp tổn thương và viêm gân – cơ – sụn.
Chấn thương thể thao có thể gặp ở bất cứ đối tượng nào. Theo GS.TS.BS Trần Trung Dũng, 5% bệnh nhân gặp chấn thương và tai nạn khi tham gia luyện tập hoặc thi đấu thể thao có thể bị tàn tật tạm thời hay tàn tật vĩnh viễn. Chấn thương hệ thống cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn, dây chằng, giãn cơ, bong gân, đau cẳng chân… nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách sẽ kéo dài dai dẳng, tình trạng chấn thương trở nên trầm trọng, dễ tái phát. Nhiều người – dù là vận động viên chuyên nghiệp hay nghiệp dư – đã phải từ bỏ đam mê khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp vì chấn thương dai dẳng, không được trị liệu và tập phục hồi.
“Nếu như trước đây, các cầu thủ chuyên nghiệp thường có xu hướng ra nước ngoài điều trị phẫu thuật khi đứt dây chằng hay bị tổn thương về sụn, cơ, xương… thì hiện nay, có thể tự tin điều trị ngay tại Việt Nam với hiệu quả vượt trội, giá thành thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và thế giới” – TS.BS Tăng Hà Nam Anh nhấn mạnh.
Do đó, khi người chơi thể thao có những biểu hiện như đau, sưng, lỏng khớp, hạn chế hoạt động và sinh hoạt thì cần đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để khám, tư vấn và điều trị. Tuyệt đối không được chủ quan, tự ý sử dụng các phương pháp truyền miệng và những loại thuốc không rõ nguồn gốc để điều trị tại nhà. Với những phương pháp mới tiến bộ và hiện đại, các chấn thương thể thao, vận động sẽ sớm được điều trị dứt điểm, đưa người bệnh nhanh chóng quay lại tập luyện và sinh hoạt hàng ngày.
Link bài viết gốc: https://vtv.vn/suc-khoe/phuong-phap-moi-dieu-tri-chan-thuong-the-thao-bao-ton-chuc-nang-co-xuong-khop-20210423075316699.htm
Thoái hóa khớp là một vấn đề được quan tâm sâu sắc của ngành y hiện nay do tính phổ biến và hậu quả của bệnh đối với bệnh nhân, xã hội và nền kinh tế.
Riêng tại Việt Nam, theo thống kê chưa đầy đủ của Tổ chức Y tế thế giới công bố vào năm 2017, khoảng 23,3% dân số nước ta trên 40% tuổi mắc các bệnh liên quan đến cơ xương khớp.
Chữa thoái hóa khớp không cần phẫu thuật
Tuy không quá nguy hiểm nhưng cơn đau do thoái hóa khớp gây ra sẽ ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, công việc và giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu tình trạng bệnh trầm trọng nhưng không được chữa trị kịp thời và đúng cách, người bệnh thậm chí có nguy cơ tàn tật.
Chị Võ Thị Minh N. (52 tuổi, Đà Nẵng) mắc bệnh thoái hóa khớp gối đã nhiều năm nay. “Mỗi đợt chuyển mùa, đầu gối mình nhức mỏi, nhiều khi không nhấc nổi chân lên cầu thang”, chị N. chia sẻ. Cứ mỗi lần như vậy, chị lại đến phòng khám cơ xương khớp gần nhà, bốc thuốc đông y về uống và kết hợp thêm vật lý trị liệu. “Mặc dù có thuyên giảm, nhưng chỉ mang tính chất tạm thời. Mình vẫn phải thường xuyên đi khám và lấy thuốc khi tái phát”, chị N. nói thêm.
Cuối năm ngoái, chị biết đến phương pháp điều trị thoái hóa khớp bằng huyết tương giàu tiểu cầu (PRP – Platelet Rich Plasma). Chị đã tìm đến Bệnh viện Gia Đình để khám và tư vấn. Được biết phương pháp PRP có tác dụng điều trị lâu dài, có thể dứt điểm tình trạng thoái hóa khớp gối “kinh niên” mà không cần phẫu thuật, chị quyết định thực hiện liệu trình điều trị.
Liệu trình của chị gồm 3 lần tiêm, mỗi lần tiêm cách nhau 3-4 tuần, theo chỉ định của bác sĩ. Sau 2 lần tiêm đầu tiên, chị đã thấy có sự chuyển biến đáng kể “Đầu gối mình giảm nhức mỏi hẳn!”.
Khoảng 1 tháng sau khi hoàn tất lần tiêm thứ 3, chị N. cho hay: “Chị không còn cảm thấy khó chịu trong sinh hoạt, hoặc vận động mỗi khi trái gió trở trời nữa. Bác sĩ bảo với chị chỉ cần tái khám sau 1 năm để đánh giá lại là ổn”.
Phương pháp tối ưu điều trị các bệnh lý về cơ xương khớp
So với các phương pháp điều trị truyền thống như sử dụng thuốc, phẫu thuật (nội soi hoặc mổ mở), liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu (PRP – Platelet Rich Plasma) đã mở ra một hướng mới để điều trị thoái khớp: điều trị bảo tồn.
Phương pháp này được thực hiện bằng cách lấy khoảng 20-50ml máu từ chính người bệnh, sau đó tiến hành ly tâm để loại bỏ hồng cầu, bạch cầu, thu về lượng huyết tương có nồng độ tiểu cầu gấp 4-8 lần so với huyết tương bình thường. Tiểu cầu sau khi đã được hoạt hóa sẽ được sử dụng để tiêm trực tiếp vào vùng cần điều trị của khách hàng.
Trên thế giới có nhiều nghiên cứu đã chứng tỏ tiêm PRP tự thân vào khớp gối thoái hóa – với đích tác động là cải thiện, tăng sinh tế bào sụn khớp, giảm đau, cải thiện chức năng khớp gối, trong khi hầu như không có biến chứng đáng kể. Trên thực tế áp dụng phương pháp này tại Bệnh viện ĐK Gia Đình (Đà Nẵng) từ tháng 11.2018 đến nay (12 tháng), chưa phát hiện trường hợp biến chứng nào xảy ra.
Ứng dụng của phương pháp PRP
Liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu được chỉ định điều trị cho những trường hợp, khi mà việc uống thuốc hay tiêm thuốc không thể giúp lành bệnh như: Thoái hóa khớp gối, Viêm gót chân, Viêm cân gót chân, Viêm gân bánh chè khớp gối, Viêm quanh khớp vai, khớp khuỷu…
PRP có nhiều ưu điểm vượt trội như an toàn (do sử dụng máu được lấy từ cơ thể người bệnh), chấm dứt cơn đau nhanh, quá trình điều trị nhẹ nhàng, chi phí hợp lý. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng được chỉ định điều trị bằng phương pháp này. Tiêu biểu như: Hội chứng rối loạn chức năng tiểu cầu; Giảm tiều cầu trong máu; Máu không đông; Nhiễm trùng huyết…
Do vậy, bệnh nhân cần tìm đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, đánh giá và tư vấn trước khi quyết định điều trị.
Link bài viết gốc: https://thanhnien.vn/cap-nhat-ky-thuat-moi-trong-dieu-tri-co-xuong-khop-185908477.htm
Tiêm Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân vào khớp gối
PGS.TS. Hà Hoàng Kiệm, BVQY 103, HVQY
1. Đại cương
1.1. Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân là gì?
Huyết tương giàu tiểu cầu tự thân (PRP: Platelet Rich Plasma) là huyết tương có nồng độ tiểu cầu cao gấp nhiều lần so với huyết tương trong máu bình thường được tách chiết từ máu của chính bệnh nhân. Cần một nồng độ lớn tiểu cầu trong liệu pháp PRP vì khi tiểu cầu được hoạt hóa sẽ dẫn đến quá trình ly giải các hạt α chứa bên trong tiểu cầu, từ đó giải phóng ra nhiều loại protein là các cytokine chống viêm và hàng chục các yếu tố tăng trưởng (growth factor) có vai trò quan trọng đối với quá trình làm lành vết thương.
1.2. Tác dụng của huyết tương giàu tiểu cầu tự thân
Các cytokin và các yếu tố tăng trưởng được giải phóng từ tiểu cầu sẽ gắn vào các thụ thể (receptor) của các tế bào đích tương ứng như tế bào nguồn gốc trung mô, nguyên bào xương, nguyên bào sợi, tế bào biểu mô, tế bào nội mô… Sự gắn kết này sẽ hoạt hóa một loại protein dẫn truyền tín hiệu nội bào để truyền thông tin tới gen đặc hiệu tương ứng, kết quả là tạo nên sự tăng sinh tế bào, hình thành chất căn bản, các sản phẩm dạng xương, sụn, tổng hợp collagen… tham gia vào quá trình sửa chữa, tái tạo tổ chức tổn thương sụn, xương, phần mềm… Liệu pháp PRP tự thân được sử dụng để điều trị bệnh thoái hóa khớp gối, chấn thương thể thao, viêm gân và các điểm bám tận, kích thích lành vết thương phần mềm cũng như làm nhanh liền xương sau phẫu thuật.
1.3. Cách tách chiết huyết tương giàu tiểu cầu tự thân
Tách huyết tương giàu tiểu cầu tự thân.
Lấy khoảng 20-50ml máu tĩnh mạch từ chính người bệnh, sau đó tiến hành ly tâm máu ba lần trong khoảng 15 phút để loại bỏ hồng cầu, bạch cầu, thu về lượng huyết tương có nồng độ tiểu cầu gấp 4-8 lần so với huyết tương bình thường.
2. Chỉ định và chống chỉ định
2.1. Chỉ định
Bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối giai đoạn II, III,IV theo Kellgren và Lawrence (1987) không đáp ứng với các biện pháp điều trị thông thường.
2.2. Chống chỉ định
– Bệnh nhân có rối loạn đông máu
– Đang có nhiễm khuẩn vùng da vị trí tiêm khớp
– Có biểu hiện nhiễm khuẩn khớp
– Bệnh nhân đang có sốt.
3. Liệu trình điều trị
Liệu trình tiêm PRP gồm ba lần tiêm. Mỗi lần tiêm cách nhau hai tuần. Lưu ý, đa số các trường hợp, sau một, hai lần tiêm không có sự chuyển biến nhiều mà cần thêm một khoảng thời gian sau khi tiêm đủ liều mới có sự thuyên giảm triệu chứng. Thời gian phục hồi có thể là hai tuần hoặc kéo dài đến vài tháng sau một liệu trình điều trị, tùy mức độ tổn thương và tùy từng trường hợp cụ thể.
4. Kỹ thuật tiêm
Thủ thuật phải được tiến hành trong buồng vô khuẩn và tuân thủ chặt chẽ quy trình vô khuẩn do các bác sĩ chuyên khoa có chứng chỉ tiêm khớp tiến hành. Có thể tiêm mù hoặc dưới hướng dẫn của siêu âm để đảm bảo đầu kim nằm trong khoang khớp.
Vị trí tiêm: bệnh nhân ở tư thế nằm.
– Tiêm mặt trước khớp gối: gối gấp 90 độ, ở hõm khớp dưới xương bánh chè, chọc kim sát bờ trong hoặc bờ ngoài gân bánh chè cách bờ dưới xương bánh chè 1cm luồn kim xuống dưới xương bánh chè.
– Tiêm mặt ngoài hoặc mặt trong khớp gối: bệnh nhân được kê một gối dưới khoeo, vị trí chọc kim dưới góc trên ngoài hoặc góc trên trong xương bánh chè 1cm.
5. Tai biến và cách sử trí
– Biến chứng hiếm gặp: do người bệnh quá sợ hãi. Biểu hiện kích thích hệ phó giao cảm: người bệnh choáng váng, vã mồ hôi, ho khan, có cảm giác tức ngực khó thở, rối loạn cơ tròn, huyết áp tụt… xử lý: đặt bệnh nhân nằm đầu thấp, giơ cao chân, theo dõi mạch, huyết áp để có các biện pháp xử lý cấp cứu khi cần thiết.
– Nhiễm khuẩn khớp, phần mềm quanh khớp do thủ thuật tiêm (viêm mủ): biểu hiện bằng sốt, sưng đau tại chỗ, tràn dịch khớp. Xử trí: hút dịch khớp, làm xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm dịch khớp và điều trị theo phác đồ viêm khớp nhiễm khuẩn.
– Đau sau tiêm: Ngay sau khi tiêm, khớp tiêm sẽ có phản ứng sưng, căng, đau hơn. Tuy nhiên, triệu chứng này thuyên giảm và hết sau vài ngày, có thể làm giảm nhanh bằng chườm lạnh.
Những bệnh nhân bị rối loạn đông máu thì chống chỉ định điều trị bằng liệu pháp PRP. Nếu bị nhiễm trùng da tại vị trí tiêm, cần điều trị dứt điểm mới được tiêm PRP. Những trường hợp mắc bệnh mạn tính, tuổi cao… có hiệu quả điều trị thường kém.
Link bài viết gốc: https://hahoangkiem.com/benh-co-xuong-khop/tiem-huyet-tuong-giau-tieu-cau-tu-than-vao-khop-goi-6989.html
Mỗi ngày trôi qua, bên trong con người có hàng triệu tế bào không ngừng sinh ra và mất đi. Nói cách khác, cơ thể chúng ta luôn có khả năng tự phục hồi và chữa lành các tổn thương. Theo nguyên lý đó, liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet-rich plasma therapy – PRP) ra đời, nhằm tập trung lượng tiểu cầu của chính bệnh nhân để đẩy nhanh quá trình chữa lành các các vấn đề về cơ xương khớp.
Công nghệ trích tiểu cầu từ huyết tương Huyết tương là chất lỏng gồm nước và protein, tạo môi trường cho các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu lưu thông khắp cơ thể.
Tiểu cầu là những tế bào đóng vai trò quan trọng hình thành các cục máu đông để bảo vệ sự vẹn toàn của mạch máu, ngoài ra còn có chức năng chữa bệnh tăng trưởng cần thiết khác.
Thuốc tiêm PRP được chuẩn bị bằng cách lấy một lượng máu của bệnh nhân, sử dụng máy ly tâm để cô đặc tiểu cầu. Sau đó, những tiểu cầu này được tiêm trực tiếp vào mô cơ thể bị tổn thương. Liệu pháp này giúp kích thích các yếu tố tăng trưởng, tăng sinh số lượng tế bào để chữa lành, chấm dứt cơn đau nhanh chóng.
Hiệu quả điều trị
Kỹ thuật này dùng để điều trị nhiều vấn đề cơ xương khớp:
– Viêm cân gan chân
– Viêm xương khớp giai đoạn đầu, Viêm mỏm lồi cầu (thường gặp ở khuỷu tay người chơi gôn và chơi tennis)
– Bệnh lý chóp xoay (viêm, rách chóp xoay)
– Viêm điểm bám gân tại vùng khuỷu, vùng cổ tay, gối
– Viêm gân hoặc các bệnh lý về gân khác
– Chấn thương sụn chêm và dây chằng
– Thoái hóa khớp
Chống chỉ định
– Nồng độ Hemoglobin máu dưới 110g/l.
– Tiểu cầu máu dưới 150.000 /mm3.
– Thai nghén.
– Thoái hóa khớp gối chưa loại trừ được các bệnh kèm theo như viêm khớp gối nhiễm khuẩn (viêm khớp mủ, lao khớp).
– Nhiễm khuẩn ngoài da vùng quanh khớp gối, nhiễm nấm… khi tiêm có nguy cơ đưa vi khuẩn, nấm vào trong khớp gối.
– Tiêm corticoid/ acid hyaluronic tại khớp gối tổn thương với mũi tiêm gần nhất trong vòng 6 tuần trước.
Ưu điểm
So với các phương pháp điều trị truyền thống là sử dụng thuốc, trường hợp nặng có chỉ định phẫu thuật (nội soi hoặc mổ mở), PRP được đánh giá cao về sự an toàn do sử dụng máu được lấy từ cơ thể người bệnh, giúp chấm dứt cơn đau nhanh chóng tới 80-90%.
Cộng thêm quá trình điều trị nhẹ nhàng, chi phí hợp lý
Tác dụng rõ rệt trong việc giảm đau, cải thiện đau hiệu quả.
Kích thích tổn thương lành lại một cách tự nhiên, an toàn và không ảnh hưởng đến các chức năng sinh học.
Tăng tốc độ lành tính vết thương, giảm xơ hóa và hỗ trợ quay lại chơi thể thao dễ dàng hơn.
Cải thiện quá trình tái tạo dây chằng và tổng hợp collagen ngoại bào.
Tăng phản ứng của nguyên bào sợi và huyết quản.
Giảm tỷ lệ rách tái phát (với trường hợp rách gân)
Giảm thiểu các tác dụng phụ do các phương pháp khác có thể gây ra khi điều trị kéo dài: Ví dụ như tiêm corticosteroid có thể dẫn đến tình trạng thoái hóa gân.
Quy trình thực hiện
Bước 1: Sau khi được khám, có chỉ định tiêm PRP, người bệnh sẽ lấy máu và chuyển tách chiết PRP.
Bước 2: Ngay sau khi chiết tách, chế phẩm này được tiêm trở lại cho người bệnh, trực tiếp vào vùng tổn thương.
Liệu pháp huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)
Sau thực hiện kỹ thuật, người bệnh có thể về nhà ngay và tái khám sau 3 – 4 tuần để đánh giá hiệu quả điều trị. Khi có dấu hiệu bất thường cần tái khám ngay như: hội chứng kích thích phó giao cảm (hiếm gặp): tai biến do bệnh nhân quá sợ hãi- biểu hiện: choáng váng, vã mồ hôi, ho khan, có cảm giác tức ngực khó thở, rối loạn cơ tròn…Đau tăng sau khi tiêm 12-24 giờ: do phản ứng viêm màng hoạt dịch với PRP. Nhiễm khuẩn khớp, phần mềm quanh khớp do thủ thuật tiêm (viêm mủ): biểu hiện bằng sốt, sưng đau tại chỗ, tràn dịch.
Lưu ý:
Tùy vào tình trạng lâm sàng của người bệnh và khả năng phục hồi của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm tiêm PRP 2 -3 lần.
Quy trình điều chế PRP cần tuân thủ chặt chẽ trong labo đạt chuẩn quốc tế
Thận trọng với bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm khớp dạng thấp, bệnh máu trong đó có các bệnh lý rối loạn chức năng tiểu cầu, bệnh lý tim mạch nặng, nhiễm khuẩn toàn thân, bệnh lý ác tính, suy giảm miễn dịch, đang dùng liệu pháp chống đông… Chỉ thực hiện thủ thuật tiêm PRP khi các bệnh lý trên đã được kiểm soát tốt.
Trường hợp bệnh nhân đang dùng thuốc chống viêm không steroid thì phải ngừng trong vòng 1 tuần trước điều trị tiêm PRP hoặc acid hyalorunic.
Link bài viết gốc: https://giaan115.com/hospitalservice/dieu-tri-thoai-hoa-khop-bang-tiem-huyet-tuong-giau-tieu-cau-1
Các triệu chứng của thoái hóa và viêm gân ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và cuộc sống thường ngày của người bệnh. Phương pháp tiêm PRP ra đời và trở thành phương pháp điều trị thoái hóa – viêm gân tối ưu nhất hiện nay, giúp chấm dứt các cơn đau cũng như ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm xảy ra đối với bệnh nhân. Đặc biệt, đây là phương pháp điều trị bảo tồn, ít gây tác dụng phụ cho người bệnh.
Những đối tượng có nguy cơ bị viêm gân, thoái hóa?
Thoái hóa, viêm gân thường xảy ra ở những người lớn tuổi do quá trình lão hóa diễn ra mạnh mẽ, cộng thêm việc ít vận động nên khớp và gân kém linh hoạt hơn so với những người trẻ tuổi. Ngoài ra, những người bị viêm khớp dạng thấp hoặc bị viêm cột sống thì nguy cơ mắc bệnh lý này càng cao.
Bên cạnh đó, đối tượng là vận động viên thể thao, nhất là những bộ môn phải vận động quá nhiều như điền kinh, bóng đã cũng có nguy cơ bị thoái hóa và viêm gân hơn những người bình thường.
Ngoài ra, những người thường xuyên phải làm việc nặng nhọc, thường giữ một tư thế cố định trong thời gian dài hay người thường ngồi sai tư thế cũng có nguy cơ cao mắc bệnh dù tuổi còn trẻ.
Viêm gân, thoái hóa khớp ngày càng trẻ hóa
Những vị trí thoái hóa khớp thường gặp và triệu chứng điển hình
Thoái hóa khớp có thể xảy ra ở nhiều vị trí trên cơ thể nhưng khớp gối, khớp háng, khớp cổ tay cổ chân, cột sống… là những vị trí dễ bị thoái hóa nhất.
Thoái hóa khớp gối
Khớp gối là vị trí rất dễ bị thoái hóa. Theo thời gian, sụn khớp gối bị bào mòn, rách hoặc tiêu biến dẫn đến đau nhức, viêm sưng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi lại hằng ngày. Bệnh lý này thường gặp ở người lớn tuổi nhưng hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa do lối sống thụ động, ít vận động của đại bộ phận người trẻ.
Thoái hóa khớp háng
Khớp háng rất dễ bị bào mòn do tuổi tác hoặc do bị chấn thương, hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi.
Thoái hóa khớp cổ tay cổ chân
Vị trí thoái hóa này gây đau nhức, giảm sức cầm nắm, ảnh hưởng đến việc đi lại và sinh hoạt thường ngày. Thoái hóa khớp cổ tay bàn tay chiếm 13 – 26% các trường hợp thoái hóa khớp, thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi.
Thoái hóa đốt sống cổ
Đây là bệnh lý viêm khớp rất phổ biến, chiếm ⅔ dân số. Bệnh lý này không chỉ xảy ra ở người già mà đang trẻ hóa ở những người từ 25 – 30 tuổi.
Thoái hóa cột sống thắt lưng
thoái hóa cột sống thắt lưng là tình trạng thoái hóa sụn khớp và đĩa đệm cột sống phần xương dưới sụn và màng hoạt dịch. Bệnh nhân sẽ thường gặp phải những triệu chứng như đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng lưng dưới, khó khăn khi gập người.
Những vị trí viêm gânthường gặp và triệu chứng điển hình
Viêm gân thường xảy ra ở những vùng như khớp vai, khớp khuỷu, cổ tay và vùng gót chân với những triệu chứng khác nhau tại mỗi vùng. Cụ thể:
Viêm quanh khớp vai
Là tất cả các trường hợp đau và hạn chế vận động khớp vai do tổn thương phần mềm quanh khớp gồm gân, cơ, dây chằng, bao khớp. . Trong đó, thường gặp nhất là viêm gân nhị đầu và viêm gân trên gai, Ngoài ra một số các tổn thương khác thường gặp ở vị trí này là : viêm túi hoạt dịch dưới mỏm cùng vai hay rách gân bao chóp xoay. Tình trạng này cần được điều trị sớm nếu không sẽ dẫn tới cứng khớp và hạn chế vận động khớp vai.
Viêm điểm bám gân lồi cầu trong và ngoài xương cánh tay
Biển hiện thường gặp là đau khớp khuỷu, đau tăng lên khi cầm nắm đồ vật, khi vận động hay khi ấn vào khớp khuỷu. Loại viêm gân này thường gặp ở người chơi thể thao, tennis…
Nếu nghỉ ngơi và điều trị phù hợp, tình trạng này sẽ được phục hồi. Trường hợp để lâu dẫn đến mãn tính thì khả năng tái phát cao và tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Viêm bao gân cổ tay
Loại viêm gân này thường gặp nhất là viêm gân dạng dài duỗi ngón tay cái. Người bệnh sẽ cảm thấy đau và sưng gần vị trí gối ngón cái, đau nhiều khi vận động. Việc cầm nắm, cử động ngón tay cái và cổ tay đều gây đau.
Viêm cân gan chân, viêm gân Achille
Vị trí viêm gân này có những biểu hiện điển hình như đau nhói vùng gót chân khi đứng, tình trạng đau giảm dần khi đi lại. Nhưng khi bệnh nặng thì mức độ đau cũng tăng lên và đau cả khi đi lại. Nguyên nhân gây viêm cân gan chân có thể do vi chấn thương tại vùng gót chân làm giảm lượng máu nuôi dưỡng vùng gót chân dẫn đến tình trạng này.
Viêm cân gan chân gây đau nhói vùng gót chân khi đứng
Viêm gân cơ duỗi cổ tay quay ngắn
Biển hiện thường gặp là đau khớp khuỷu, đau tăng lên khi cầm nắm đồ vật, khi vận động hay khi ấn vào khớp khuỷu. Loại viêm gân này thường gặp ở người chơi thể thao, tennis…
Viêm gân dù ở vị trí nào nếu không điều trị sớm sẽ dẫn đến viêm gân mãn tính, không chỉ khiến người bệnh đau đớn, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt thường ngày, đến giấc ngủ, dẫn đến suy nhược cơ thể. Ngoài ra, nếu để lâu, viêm gân còn có thể dẫn đến rách gân, làm mất chức năng của khớp, hạn chế vận động.
Các phương pháp điều trị thoái hóa, viêm gân hiện nay
Tùy vào tình trạng thoái hóa khớp và viêm gân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với từng đối tượng người bệnh nhằm đem lại hiệu quả chữa trị cao nhất.
Có thể kể đến các phương pháp điều trị phổ biến nhất hiện nay.
Sử dụng thuốc giảm đau
Thoái hóa khớp, viêm gân khiến người bệnh cảm thấy đau đớn, ảnh hưởng đến sinh hoạt và làm giảm chất lượng cuộc sống. Sử dụng thuốc giảm đau là cách chữa trị đem lại hiệu quả nhanh chóng, giúp làm giảm và chấm dứt cơn đau. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ mang tính chất nhất thời, không giúp điều trị bệnh triệt để.
Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc nào và liều lượng ra sao, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa, không được tự ý mua thuốc về uống để tránh những tác dụng không mong muốn.
Điều trị tại nhà
Thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, kết hợp các bài tập thể dục phù hợp với tình trạng bệnh sẽ giúp giảm thiểu những triệu chứng mà bệnh thoái hóa khớp và viêm gân gây ra.
Phương pháp này được thực hiện ngay tại nhà nên người bệnh có thể áp dụng mỗi ngày. Tuy nhiên, nhược điểm là không đem lại hiệu quả nhanh chóng, không trị được dứt điểm mà chỉ mang tính chất hỗ trợ và ngăn chặn bệnh tiến triển nặng.
Vật lý trị liệu
Các phương pháp vật lý trị liệu như chườm nóng, tia hồng ngoại, điện xung, kỹ thuật massage tay… đem lại hiệu quả tuyệt vời và được khuyến nghị sử dụng trong việc điều trị thoái hóa khớp, viêm gân.
Ưu điểm của phương pháp này là hạn chế lạm dụng thuốc điều trị, áp dụng được cho nhiều đối tượng. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn chưa phải tối ưu nhất do tác dụng từ từ, không đem lại hiệu quả nhanh chóng cũng như không giúp điều trị triệt để mà vẫn phải kết hợp thêm những phương pháp khác.
Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu tăng cường sức mạnh cho gân và khớp
Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu điều trị dứt điểm Thoái hóa khớp, viêm gân không cần phẫu thuật
3 phương pháp điều trị thoái hóa, viêm gân kể trên đều có những ưu, nhược điểm riêng. Tuy nhiên, nhìn chung, cả 3 phương pháp đều chỉ có tác dụng điều trị tạm thời, làm giảm các triệu chứng mà không có khả năng chữa khỏi hoàn toàn bệnh lý.
Phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu PRP ra đời được đánh giá là công nghệ trị liệu thoái hóa khớp, viêm gân tiên tiến hàng đầu thế giới với những ưu điểm vượt trội, giúp điều trị dứt điểm thoái hóa, viêm gân chỉ sau 1 liệu trình, không cần phẫu thuật. Đặc biệt, phương pháp này đảm bảo an toàn, không lo biến chứng, thời gian thực hiện nhanh, chỉ 5 – 10 phút, không gây ảnh hưởng đến chức năng sinh học của gân, khớp.
Nguyên lý hoạt động của phương pháp này là sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu hay tên viết tắt tiếng anh là PRP (Platelet-rich Plasma), được chiết tách từ chính máu của người bệnh bằng cách lấy máu của người cần điều trị thoái hóa khớp, viêm gân đem đi ly tâm, sau quá trình ly tâm sẽ tách chiết được lượng huyết tương giàu tiểu cầu gấp 6 – 10 lần huyết tương thông thường và tiêm vào vị trí thương tổn.
Tiểu cầu khi được hoạt hoá sẽ giải phóng ra các yếu tố tăng trưởng và các phân tử sinh học để kích thích phục hồi tại chỗ của mô tế bào. Khi tiêm huyết tương giàu tiểu cầu, nhiều loại protein có vai trò quan trọng đối với quá trình làm lành vết thương được giải phóng, quá trình này được kích thích, tốc độ và khả năng phục hồi tại chỗ của mô tế bào diễn ra nhanh hơn. Kết quả là tình trạng thoái hóa khớp, viêm gân, chấn thương do thể thao được cải thiện và nhờ đó tiến trình viêm điểm bám gân tại chỗ cũng thoái triển và gân sẽ được bảo tồn, từng bước làm lành lặn trở lại như trước.
Ưu điểm vượt trội của phương pháp này gồm:
Tận dụng tối đa khả năng chữa lành tự nhiên của cơ thể
Giúp giảm đau tuyệt vời vì chứa các protein thay đổi thụ thể tiếp nhận cảm giác đau, các mô được phục hồi, tái tạo sụn khớp, tăng sản xuất dịch nhờn, giảm ma sát các khớp tăng khả năng vận động.
Tính an toàn tương đối cao do lấy máu tự thân, không có khả năng bị lây nhiễm bệnh, không dị ứng và không gặp nguy cơ không tương thích.
Huyết tương giàu tiểu cầu chỉ tác động tại chỗ mà không gây tác dụng phụ lên toàn thân, song song đó, tính hiệu quả cũng cao hơn hẳn
Link bài viết gốc: https://hongngochospital.vn/tiem-prp/
Cách điều trị thoái hóa khớp bằng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu đang được áp dụng phổ biến bởi hiệu quả tối ưu mang lại. So với hình thức truyền thống, phương pháp này hạn chế được tối đa các biến chứng và rút ngắn thời gian phục hồi hơn bình thường.
Tổng quan về thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là tổn thương phổ biến, xảy ra khi lớp sụn bảo vệ đệm các đầu xương bị mài mòn theo thời gian. Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi khớp nhưng thường gặp nhất là khớp ở tay, hông, đầu gối và cột sống. Một số triệu chứng điển hình phải kể đến gồm:
Cứng khớp khi thức dậy hoặc sau một khoảng thời gian không vận động.
Khớp bị mất tính linh hoạt, phạm vi chuyển động bị hạn chế.
Khớp phát ra tiếng lạo xạo khi vận động.
Hình thành các mẫu xương thừa xung quanh khớp bị ảnh hưởng.
Sưng tấy do mô mềm xung quanh khớp bị viêm.
Cách điều trị thoái hóa khớp bằng huyết tương giàu tiểu cầu là gì?
Cách điều trị thoái hóa khớp bằng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu là liệu pháp tiêm tiểu cầu của chính người bệnh để đẩy nhanh quá trình chữa lành tổn thương trên khớp. Cụ thể, máu là chất lỏng có chứa các thành phần dạng rắn nhỏ (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu), thực hiện từng chức năng riêng biệt. Trong đó, tiểu cầu đóng vai trò rất quan trọng đối với quá trình đông máu, đồng thời chứa hàng trăm protein tham gia vào nhiệm vụ chữa lành vết thương.
Khái niệm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) dùng để chỉ dạng huyết tương có chứa nồng độ tiểu cầu cao gấp 5 – 10 lần so với bình thường. Trong điều trị thoái hóa khớp, thành phần này sẽ được tách ra khỏi các tế bào máu khác và đẩy cao nồng độ thông qua quá trình ly tâm. Sau khi tiêm vào vị trí tổn thương, tiểu cầu sẽ bắt đầu tiến hành nhiệm vụ chữa lành. Tác dụng cụ thể như sau:
Ức chế phản ứng viêm và làm chậm quá trình thoái hóa khớp.
Kích thích hình thành sụn mới.
Tăng sản xuất dịch bôi trơn tự nhiên trong khớp, giảm ma sát khớp, tránh gây đau khi vận động.
Chứa các protein làm thay đổi cơ quan thụ cảm đau, từ đó làm giảm cảm giác đau đớn cho người bệnh.
Nguyên lý hoạt động của huyết tương giàu tiểu cầu PRP
Nguyên lý hoạt động của huyết tương giàu tiểu cầu PRP hiện vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã chứng minh được khả năng đẩy nhanh hiệu quả chữa trị của thành phần này.
Theo đó, các yếu tố tăng trưởng trong huyết tương giàu tiểu cầu (IGF, KGF, VEGF…) là các đại phân tử hoà tan và khuếch tán, được tạo ra bởi rất nhiều loại tế bào. Quá trình hoạt động thường tác động đến sự phát triển, biệt hoá và kiểu hình của nhiều tế bào, bao gồm cả tế bào sụn.
Các phân tử này sẽ tương tác với thụ thể của tế bào màng, truyền tín hiệu vào bên trong và tạo ra phản ứng theo tầng, kết thúc bằng việc điều hoà biểu hiện gen. Cơ chế hoạt động phổ biến nhất là paracrine hoặc autocrine, đôi khi là nội tiết. Do đó, tế bào hoặc các tế bào nhận tín hiệu có thể ở gần hoặc xa tế bào đã tổng hợp và giải phóng những yếu tố trên. Với hoạt động của huyết tương giàu tiểu cầu, quá trình tái tạo sụn sẽ đạt được hiệu quả cao bất kể tuổi tác, tình trạng thoái hóa khớp mà không làm hỏng sụn hay màng hoạt dịch.
Lợi ích so với các phương pháp truyền thống khác
So với các phương pháp điều trị truyền thống khác, việc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu sở hữu nhiều ưu điểm như sau:
Mức độ đau: So với giả dược, cách điều trị thoái hóa khớp bằng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu giúp giảm đau đáng kể ở mỗi lần tái khám.
Chức năng vật lý: So với các biện pháp kiểm soát, tiêm huyết tương giàu tiểu cầu giúp cải thiện chức năng vật lý của khớp một cách đáng kể.
Tác dụng phụ: Liệu pháp điều trị thoái hóa khớp bằng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vẫn tồn tại một vài rủi ro đi kèm nhưng hầu hết đều không đáng kể hơn tác dụng phụ từ các phương pháp truyền thống khác.
Quy trình thực hiện
Cách điều trị thoái hóa khớp bằng tiêm huyết tương giàu tiểu cầu được tiến hành theo quy trình như sau:
Bước 1: Bác sĩ tiến hành lấy máu từ tĩnh mạch trên cánh tay người bệnh vào lọ, thường khoảng từ 15 – 50ml.
Bước 2: Máu được xử lý bằng máy ly tâm.
Bước 3: Bác sĩ chuẩn bị huyết tương giàu tiểu cầu để tiêm.
Bước 4: Bác sĩ làm sạch khu vực khớp bị ảnh hưởng bằng chất khử trùng như cồn hoặc i-ốt.
Bước 5: Nếu phương pháp siêu âm được sử dụng, bác sĩ sẽ bôi một lớp gel đặc biệt lên vùng da gần chỗ tiêm. Sau đó, một đầu dò sẽ được ấn vào vùng da phủ gel, hình ảnh trực tiếp về khớp sẽ chiếu trên màn hình để bác sĩ quan sát.
Bước 6: Bác sĩ yêu cầu người bệnh thư giãn để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêm và giảm cảm giác đau.
Bước 7: Sau khi chuẩn bị sẵn sàng ống tiêm và kim tiêm, bác sĩ sẽ tiêm một lượng nhỏ huyết tương giàu tiểu cầu (thường chỉ từ 3 – 6ml) vào bao khớp.
Bước 8: Sau khi tiêm, khu vực tiêm được làm sạch và băng bó.
Bước 9: Huyết tương giàu tiểu cầu thường kích thích một loạt các phản ứng sinh học nên vị trí tiêm có thể sưng đau trong khoảng 3 ngày.
Đối tượng áp dụng
Các nhà khoa học vẫn chưa có kết luận chắc chắn về đối tượng cần áp dụng cách điều trị thoái hóa khớp bằng tiêm PRP. Tuy nhiên, nhìn chung, dưới đây là những nhóm thường được ưu tiên:
Người bệnh trẻ tuổi bị thoái hóa khớp giai đoạn đầu.
Người bệnh đã thử tất cả các phương pháp điều trị như nghỉ ngơi, vật lý trị liệu… nhưng vẫn không đạt được hiệu quả cải thiện.
Tình trạng đau nhức xương khớp ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.
Người bệnh mẫn cảm với thuốc chống viêm (NSAID) hoặc nhận thấy NSAID không đem lại tác dụng giảm đau.
Liệu pháp tiêm steroid không mang lại hiệu quả hoặc người bệnh không thể tiêm steroid.
Biến chứng
PRP được lấy từ nguồn máu của người bệnh vì vậy tỷ lệ an toàn cao. Tuy nhiên, quá trình tiêm vào khớp có thể tồn tại một số rủi ro sau:
Những rủi ro này thường rất ít khi xảy ra và không đáng kể hơn tác dụng phụ từ các liệu pháp tiêm nội khớp khác. Theo các chuyên gia, đây vẫn là phương pháp điều trị đáng được ưu tiên.
Một số lưu ý khi áp dụng phương pháp
Người bệnh có thể được tiêm một lần duy nhất hay nhiều đợt cách nhau hàng tuần hoặc hàng tháng tuỳ thuộc vào từng loại tổn thương. Với trường hợp tiêm nhiều lần, bác sĩ có thể đề nghị lấy máu trong lần khám đầu tiên và sử dụng PRP tươi cho lần 1, đông lạnh rồi rã đông PRP cho lần dùng tiếp theo. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng nên nắm:
Trước khi tiêm
Tránh dùng thuốc Corticosteroid trong vòng 2 – 3 tuần trước khi tiến hành tiêm PRP.
Ngưng dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc điều trị viêm khớp một tuần trước khi tiêm PRP.
Không dùng thuốc chống đông máu trong 5 ngày trước khi tiêm PRP.
Uống nhiều nước vào ngày trước khi tiêm.
Một số người bệnh có thể cần dùng thuốc chống lo âu ngay trước khi tiêm PRP.
Sau khi tiêm
Sau khi tiêm, người bệnh cần nghỉ ngơi trong vài ngày để tránh gây căng thẳng cho khớp bị ảnh hưởng. Ngoài ra, tùy theo từng trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định một số yêu cầu sau:
Không dùng thuốc giảm đau chống viêm khi chưa được bác sĩ kê toa.
Đeo nẹp hoặc băng đeo để bảo vệ và cố định khớp bị ảnh hưởng.
Trường hợp tiêm ở mắt cá chân, đầu gối hoặc hông có thể được khuyên sử dụng nạng.
Chườm lạnh vài lần một ngày, mỗi lần từ 10 – 20 phút để giúp giảm sưng và đau sau khi tiêm.
Link bài viết gốc: https://tamanhhospital.vn/dieu-tri-thoai-hoa-khop-bang-tiem-huyet-tuong-giau-tieu-cau/#:~:text=Kh%C3%A1i%20ni%E1%BB%87m%20huy%E1%BA%BFt%20t%C6%B0%C6%A1ng%20gi%C3%A0u,qua%20qu%C3%A1%20tr%C3%ACnh%20ly%20t%C3%A2m.
