Huyết tương giàu tiểu cầu: Những thông tin bạn cần biết
Tưởng tượng rằng bạn có khả năng rút ngắn thời gian hồi phục của cơ thể sau chấn thương gân mãn tính (bất kỳ tình trạng chấn thương gân nào gây đau và sưng) hoặc viêm sau phẫu thuật. Với việc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), điều đó hoàn toàn có thể. Phương pháp điều trị bằng PRP đã được nghiên cứu rộng rãi trong những năm gần đây và được các vận động viên nổi tiếng như tay golf nổi tiếng Tiger Woods và tay vợt Rafael Nadal sử dụng.
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là gì?
Michael Baria, giám đốc Trung tâm Y tế Wexner thuộc Đại học Bang Ohio cho biết: “Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là một loại thuốc tiêm có nguồn gốc từ máu của chính bệnh nhân và được xử lý để tăng nồng độ tiểu cầu. “Tiểu cầu chứa các protein thúc đẩy quá trình sửa chữa mô. Bằng cách tăng nồng độ tiểu cầu và tiêm chúng vào vị trí bị thương, PRP giúp cải thiện khả năng chữa lành và phục hồi vết thương.”
Máu của một người bao gồm các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Tiểu cầu được xem là chìa khóa trong quá trình đông máu, cũng như mang chất dinh dưỡng, kích thích tố và protein đi khắp cơ thể đến những nơi cần thiết. Máu người cũng rất giàu huyết tương, chiếm hơn một nửa thành phần máu. Huyết tương đóng vai trò mang các yếu tố quan trọng như nước, enzym và muối đi khắp cơ thể.
PRP là kết quả của quá trình điều trị từng bước, trong đó chuyên gia y tế lấy tiểu cầu từ máu của bệnh nhân và trực tiếp tiêm chúng vào vị trí mục tiêu để đẩy nhanh quá trình chữa bệnh.
Tiêm PRP là gì?
Huyết tương giàu tiểu cầu thường được tiêm trực tiếp. Những mũi tiêm này yêu cầu các bước sau:
- Lấy máu. Kỹ thuật viên y tế lấy một lượng máu nhỏ từ cơ thể bệnh nhân (tương tự như khi hiến máu).
- Ly tâm. Ống máu được đặt trong một máy ly tâm quay với tốc độ cao, giúp tách tiểu cầu khỏi các tế bào máu khác.
- Xử lý. Máu sau đó được xử lý để thu thập các tiểu cầu và trộn chúng với chất chống đông máu để ngăn máu đông lại.
- Tiêm. Huyết tương giàu tiểu cầu thu được sau đó được tiêm vào khu vực xung quanh mô bị thương của bệnh nhân.
Tiến sĩ Baria cho biết: “PRP là cách tốt nhất để cải thiện tình trạng đau và cứng khớp. “Sưng khớp lớn khó điều trị hơn.”
PRP hoạt động như thế nào?
Quá trình hoạt hóa tiểu cầu trong PRP cho phép giải phóng protein trong máu giúp bắt đầu sửa chữa mô bị thương và sụn, mạch máu và mô mềm bị tổn thương. Mặc dù cơ thể không thể tăng sản xuất tiểu cầu ở một khu vực tập trung, nhưng việc tiêm PRP vào một vị trí cụ thể có thể có số lượng tiểu cầu gấp 5 lần so với máu thông thường.
Tiến sĩ Baria giải thích: Bằng cách tăng nồng độ tiểu cầu và tiêm chúng vào vị trí bị thương, PRP cải thiện khả năng chữa lành và phục hồi nhanh chóng. Cho đến nay, các nghiên cứu đã chứng minh rằng PRP có thể bảo vệ sụn và gân khỏi sự thoái hóa thông thường trên cơ thể.
Ứng dụng PRP
Tiêm PRP được sử dụng cho nhiều chấn thương mãn tính xảy ra thường xuyên ở các vận động viên. Nghiên cứu cho thấy phương pháp điều trị này có thể hiệu quả trong việc chữa lành các chấn thương gân, chẳng hạn như viêm gân khuỷu tay và viêm gân achilles, cũng như chấn thương dây chằng và cơ. Nó cũng thường được sử dụng sau phẫu thuật để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Donnalyn Moeller, bác sĩ chuyên khoa tại Hệ thống Y tế Mount Carmel ở Ohio cho biết: “Ứng dụng PRP mà tôi sử dụng là dạng tiêm sau khi phẫu thuật, PRP được tiêm vào vị trí phẫu thuật sau khi đóng vết mổ ở cuối ca phẫu thuật.”
Tiến sĩ Baria cho biết: “Chúng tôi cũng đã tiến hành nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc tiêm PRP vào khớp giúp cải thiện quá trình chuyển hóa xương ở các khớp bị viêm.
Ngoài việc điều trị viêm khớp, các ứng dụng khác của tiêm PRP có thể bao gồm các quy trình thẩm mỹ như “vampire facial”, với mục tiêu làm cho làn da trông trẻ hơn. Kết quả có thể mất từ vài tuần đến vài tháng để xuất hiện và cần nhiều lần điều trị (ba lần trở lên) để đạt được hiệu quả thẩm mỹ. Để có kết quả ngay lập tức, một số bác sĩ da liễu thêm chất làm đầy (Filler) vào mũi tiêm PRP.
Theo một báo cáo từ Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ, PRP hiện đang còn được thử nghiệm như một phương pháp điều trị rụng tóc.
PRP có hiệu quả không?
Tiến sĩ Baria cho biết đối với bệnh thoái hóa khớp gối, có dữ liệu đặc biệt tốt chứng minh rằng PRP an toàn và hiệu quả tốt.
Tiến sĩ Baria cho biết: “Gần đây, chúng tôi đã hoàn thành một thử nghiệm so sánh ngẫu nhiên cho thấy rằng PRP không chỉ có thể giảm đau khớp gối mà bệnh nhân còn có thể tăng khả năng vận động của họ trong cả năm sau đó. Nếu bệnh nhân gặp vấn đề về khớp hoặc chấn thương không hồi phục, PRP có thể là một lựa chọn tốt.”
Ngoài ra, Moeller còn sử dụng PRP trong phẫu thuật vì tiểu cầu có thể giải phóng các yếu tố tăng trưởng giúp tăng tốc độ chữa lành và giảm viêm tại vị trí phẫu thuật. “Tôi sử dụng nó cho bệnh nhân ở mọi lứa tuổi vì ngay cả một lượng nhỏ nhất [PRP] đối với một người 80 tuổi cũng có thể giúp họ được hưởng lợi từ việc tăng khả năng chữa lành và giảm viêm nhiễm, nghĩa là ít khó chịu hơn và bệnh nhân vui vẻ hơn.”
Rủi ro tiềm ẩn và tác dụng phụ của liệu pháp PRP
Liệu pháp PRP đầy hứa hẹn về mặt thúc đẩy chữa bệnh, nhưng cần nghiên cứu thêm trước khi cộng đồng y tế có thể xác định chính xác hiệu quả của nó. Như đã nói, những rủi ro liên quan đến PRP, chẳng hạn như nhiễm trùng, tổn thương mô và tổn thương dây thần kinh, là rất hạn chế.
Moeller nói: “Tôi chưa gặp rủi ro cho bệnh nhân. “Tuy nhiên, tôi thấy một số bệnh nhân gặp khó khăn khi tiếp cận tĩnh mạch, điều này có thể gây khó khăn cho việc lấy một lượng máu đáng kể.” (Mỗi lần tiêm PRP cần khoảng 30 đến 60 cm3 máu trong lần rút đầu tiên.)
Các tác dụng phụ khác của PRP rất hiếm. Moeller cho biết thêm, vì bệnh nhân đang sử dụng máu của chính họ nên cơ thể rất khó từ chối điều trị hoặc phản ứng bất lợi.
Lược dịch từ: https://www.forbes.com/health/healthy-aging/platelet-rich-plasma/
